به گزارش خبرگزاری اقتصادی ایران ، این بحران اقتصادی به حدی گسترش یافته است که رئیس صندوق بین المللی پول مداخله دولت ها را برای جلوگیری از کاهش شدید رشد اقتصاد جهانی و حل بحران اعتبارات ضروری می داند و معتقد است دولت ها باید با اتخاذ سیاست های مناسب در بخش بازار مسکن و بانکداری به حل مشکل اعتبارات کمک کنند.
وی همچنین در بیانیه ای خواستار آن شده است که اکثر کشورها برای جلوگیری از کمبود مواد غذایی بودجه های کشاورزی خود را افزایش دهند.
این موضوع تداعی کننده بحران سوم در جهان یعنی بحران مواد غذایی است.
کسانی که با اقتصاد سروکاری دارند می دانند که جهان با سه بحران عمده روبرو است. بحران بازارهای مالی در امریکا و به تبع آن بحران در بازارهای مالی جهان، بحران انرژی و بحران غذا.
این بحران در مقطعی در حال گسترش است که امروزه خیلی از کشورها با بحران پیچیده تری از جمله بیکاری، تورم و گرانی روبرو هستند.
علت این بحران جهانی نیز متاثر از مسئله اقتصاد آمریکاست که دوران رکود اقتصادی این کشور که از ? ماه پیش به تدریج آغاز شد سبب شده است که بسیاری از کشور های دنیا با نگرانی به آینده اقتصادی کشور خود نگاه کنند.
چرا که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اقتصادی، رکود اقتصاد در آمریکا بزودی به دیگر کشور های دنیا نیز سرایت خواهد کرد و اقتصاد آنها را نیز با چالش مواجه می کند.
شاید بتوان گفت آخرین دفعه ای که به این شکل کشور های دنیا رکود اقتصادی را تجربه کردند، در فاصله بین سال های ???? تا ???? بود که بحران اصلی از کشور های جنوب شرقی آسیا آغاز شد.
به اعتقاد برخی کارشناسان اقتصادی ? ویژگی مهم اقتصاد آمریکا سبب می شود تا تحولاتی که در اقتصاد آمریکا صورت می گیرد دارای اهمیت باشد.
اولین ویژگی اقتصاد آمریکا این است که بزرگترین اقتصاد دنیا است و چیزی بالغ بر یک پنجم اقتصاد دنیا را شامل می شود. بنا بر این می توان انتظار داشت هنگامیکه یک پنجم اقتصاد دنیا دچار تحول می شود بقیه اقتصاد جهانی هم از آن تاثیر پذیرد.
دومین ویژگی اقتصاد آمریکا که سبب می شود رکود آن برای دیگر کشور های دنیا اهمیت داشته باشد این است که آمریکا به لحاظ تکنولوژی فاصله خیلی زیادی با دیگر کشور های دنیا دارد و آمریکا در میان کشور های پیشتاز تکنولوژی در دنیا است.
هیمن ویژگیها باعث شده است که برخی کشورها معیار واحد معاملات خود را از دلار به یورو تغییر داده و سیاسیت جداگانه ای در تولیدات خود داشته باشند
به گزارش ایسکانیوز، مقامات در زیمبابوه، هم برای جلوگیری از تورم افسار گسیخته در کشور، تلاشهایی نیز انجام داده اند که از آن جمله می توان به چاپ اسکناسهای درشت اسکناسهای ?? میلیون دلاری اشاره کرد ولی گویا این روش نیز موثر واقع نشده است
بانک جهانی به کشورهای ثروتمند پیشنهاد کرده است می توانند برای افزایش تولید زراعی و "ایجاد تحول سبز" در کشورهای آفریقایی، سرمایه گذاری نمایند این در حالی است که روند فزاینده قیمت مواد غذایی، زنگ خطری است برای کشورهای پیشرفته که در این روند باید کمک فوری بیشتری اختصاص دهند.
در کنار بیانیه بانک جهانی سازمان مواد غذایی و کشاورزی تخمین زده است که تا سال 2030 میزان نیاز به مواد غذایی حدود 60 درصد افزایش پیدا کند.
ماه پیش، "برنامه جهانی غذا"، وابسته به سازمان ملل اعلام کرد روند فزاینده قیمت غلات، ضربه ای بیش از پانصد میلیون دلاری به بودجه کمک به میلیون ها قربانی گرسنگی در سراسر جهان وارد می آورد.
وزیر کشاورزی هم آلمان اعلام کرد که برای جلوگیری از افزایش دوباره قیمت، باید تولید مواد غذایی در جهان افزایش یابد.
سی هوفر همچنین در خواست کرد که هر چه زودتر برخی از زمین های کشاورزی که اتحادیه اروپا استفاده از آن ها را منع کرده بود دوباره مورد استفاده قرار گیرند.
جوزت شیران، مدیر برنامه غذای سازمان ملل نیزچندی پیش گفته بود: ما با وجه جدیدی از گرسنگی روبه‌رو شده‌ایم و این پدیده در سطح شهرها نسبت به گذشته افزایش داشته است.
روزنامه "نیویورک تایمز" در مقاله ای با عنوان "بحران جهانی غذا" نوشت: در حالیکه در آمریکا بیشتر مردم هزینه پائینی در مقایسه با درآمدشان برای تهیه غذا می پردازند و حتی یک پنجم خانوارهای آمریکایی فقط شانزده درصد از درآمد خود را صرف خوراک و تهیه غذا می کنند.
در سال گذشته، با توجه به گران شدن مواد غذایی در سطح جهان، هزینه واردات غذا در کشورهای در حال توسعه به صورتی بی سابقه، 25 درصد افزایش یافت.
قیمت ذرت در دو سال گذشته دو برابر شده و بهای گندم به بالاترین سطح در 28 سال گذشته رسیده است.
این گرانی ها تا به حال باعث ناآرامی و اعتراض هایی در کشورهای هائیتی و مصر شده و در پی آن، بسیاری از کشورها طرح های نظارت بر قیمت مواد غذایی یا مالیات واردات فرآورده های کشاورزی را وضع کرده اند.
"نیویورک تایمز" در تشریح نقش کشورهایی از جمله آمریکا در گرانی مواد غذایی افزود: واشنگتن، یارانه ای 51 سنتی برای هر گالن سوخت زیستی برای کمک به تولیدکنندگان اتانول در نظر گرفته و تعرفه 54 سنتی را بر واردات هر گالن از این نوع سوخت در نظر گرفته است. در اتحادیه اروپا نیز، بیشتر کشورها، سوخت های زیستی را از مالیات های بخش سوخت مستثنی کرده اند و میانگین تعرفه ای برابر با بیش از هفتاد درصد واردات هر گالن اتانول وضع کرده اند.
در شرایط کنونی، به نظر نمی رسد قیمت ها به زودی پائین بیاید. بر اساس اعلام سازمان غذا و کشاورزی آمریکا، مقدار اندوخته جهانی غله، امسال به پائین ترین سطح از سال 1982 خواهد رسید. در نتیجه آمریکا و دیگر کشورهای توسعه یافته باید در این زمینه اقدام کنند.
در این میان، بخشی از این افزایش قیمت مواد غذایی در سطح جهان،به عوامل غیرقابل مهار از جمله روند فزاینده بهای انرژی و رشد قشر متوسط در کشورهای چین و هند مربوط می شود. این شرایط باعث بالا رفتن تقاضا برای پروتئین حیوانی شده است که تامین کردن آن به مقدار زیادی غله نیاز دارد.
در همین حال، کشورهای ثروتمند جهان نیز این روند رو به وخامت را با تولید "سوخت های زیستی" تشدید می کنند.بنابر برآورد "صندوق بین المللی پول"،تولید سوخت اتانول از ذرّت درآمریکا، دستکم نیمی از افزایش تقاضای جهانی برای غله در سه سال گذشته را باعث شده است. این موضوع باعث تشدید بهای غله شده و در نتیجه، رفع گرسنگی، پرهزینه شده است.
بر اساس اعلام وزارت کشاورزی آمریکا، از سوی دیگر، قیمت دیگر انواع غله هم بالا رفته که علت آن این است که با توجه به اینکه کشاورزان، زمین های بیشتری را برای تامین ماده اولیه تولید اتانول، به تولید ذرّت اختصاص داده اند، قیمت این نوع غله نیز گران شده است.
افزایش قیمت مواد غذایی اقتصاد ایران را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. گر چه قیمت نان و بعضی از اقلام خوراکی دیگر به صورت مستقیم تحت تاثیر قرار نگرفته است (دلیل آن هم پرداخت رایانه توسط دولت به این کالاهاست). اما قطعا و به صورت غیر مستقیم باعث افزایش قیمت مواد غذایی خواهد شد که یارانه دریافت نمی کنند.
دلیل آن هم این است که قیمت جهانی اقلام کشاورزی دیگر، به غیر از غلات، هم به سه دلیل افزایش یافته اند.
دلیل آن هم این است که قیمت جهانی اقلام کشاورزی دیگر، به غیر از غلات، هم به سه دلیل افزایش یافته اند. اول آنکه کشاورزان کاشت اقلامی مانند ذرت که گرانتر است را جایگزین کاشت این اقلام می کنند و لذا تولید این اقلام به صورت نسبی کاهش می یابد.
دوم آنکه در تولید بسیاری از مواد غذایی دیگر مانند گوشت مرغ و گاو از غلات به عنوان مواد اولیه استفاده می شود و لذا قیمت این مواد غذایی هم افزایش می یابد و سوم آنکه مصرف کنندگان مواد غذایی دیگر را جایگزین این غذاهای گرانتر خواهند کرد.
بنابراین تولید این مواد غذایی کاهش خواهد یافت و تقاضا برای آنها افزایش می یابد و لذا قیمت آنها افزایش می یابد.
بسیاری از این مواد غذایی قابل تجارتند و لذا افزایش جهانی قیمت این کالاها باعث افزایش قیمت آنها در ایران خواهد شد که در نهایت باعث کاهش رفاه طبقه فقیر و متوسط ایران می شود.
افزایش قیمت مواد غذایی تاثیرات غیرمستقیمی هم بر اقتصاد می گذارد. از جمله آنکه دولت میزان پرداخت یارانه به کالاهای وارداتی کشاورزی را افزایش خواهد داد (کما اینکه دولت همین کار را همین الان هم می کند)که اگر این یارانه از طریق افزایش نقدینگی تامین گردد خود باعث تورم خواهد شد.
